یائسگی چیست؟ نحوه عقب انداختن یائسگی و مراقبت‌های این دوران که باید بدانید
یائسگی زمانی رخ می‌دهد که یک زن ۱۲ ماه متوالی را بدون قاعدگی پشت سر گذاشته است. این مرحله بخشی طبیعی از روند افزایش سن و پایان سال‌های باروری است. به طور متوسط، یائسگی در سن ۵۱ سالگی اتفاق می‌افتد. زمان منتهی به یائسگی را پیش‌یائسگی می‌گویند. با شناخت اینکه یائسگی چیست، در روند افزایش سن از دغدغه‌ها و نگرانی‌های زنان کم می‌شود و می‌توانند با تغییر سبک زندگی در فرایندی سالم و مطلوب قرار بگیرند. در این مقاله درباره اینکه یائسگی چیست و یائسگی زنان در چه زمانی رخ می‌دهد، صحبت می‌کنیم. از علت یائسگی، روند تشخیص، درمان و موارد دیگر این دوره برایتان خواهیم گفت. آگاهی از آنچه در دوران مذکور رخ می‌دهد، اهمیت زیادی دارد.
یائسگی چیست؟
یائسگی یا پساقاعدگی یک مسئله فیزیولوژیک است که در زندگی همه زنان به صورت طبیعی رخ می‌دهد. با افزایش سن در خانم‌ها تخمدان‌ها هورمون کمتری (مخصوصا استروژن) ساخته و ترشح می‌کنند. بنابراین، به تدریج قاعدگی‌های فرد نامنظم می‌شود و پس از مدتی به طور کامل متوقف خواهد شد؛ در این شرایط فرد یائسه شده است.
سن یائسگی به چه عواملی بستگی دارد؟شاید بپرسید که سن یائسگی کی فرامی‌رسد. اغلب زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی یائسه می‌شوند. البته سن یائسگی ارتباط دقیقی با مسئله وراثت دارد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که بعضی از افراد زودتر از موعد وارد دوران پساقاعدگی می‌شوند. این موضوع می‌تواند علت‌های ژنتیکی داشته باشد یا بخاطر عوامل محیطی مانند جراحی یا شیمی درمانی رخ دهد. در برخی موارد، دکتر زنان با تجویز داروهای هورمونی، باعث از سرگرفتن قاعدگی می‌شوند، اما گاهی هم امکان پیشگیری از یائسگی وجود ندارد و ممکن است فرد در سن کمتر از ۴۰ سال هم یائسه شود.
علائم یائسگی در زنان چیست؟در ماه‌ها یا سال‌های منتهی به یائسه‌شدن، ممکن است این علائم یائسگی و نشانه‌ها را تجربه شوند:
پریودهای نامنظم خشکی واژن گرگرفتگی لرز عرق شبانه مشکلات خواب تغییرات خلق‌وخو افزایش وزن و کاهش متابولیسم عرق سرد کم‌پشتی مو و خشکی پوستعلائم برای هر زن متفاوت است. شل شدن واژن هم در این سنین بعید نیست. دوره‌های پریود هم معمولاً در چرخه‌های کوتاه‌تری اتفاق می‌افتد.
اولین علامت یائسگیبیشتر خانم‌ها ابتدا متوجه می‌شوند که تناوب پریود کمتر شده است، اما جریان شدیدتر و طولانی‌تر می‌شود. این حالت، بعضی اوقات در اواسط دهه ۴۰ رخ می‌دهد. دربرخی موارد، یائسه‌شدن به علت آسیب یا برداشتن تخمدان و جراحی‌های مربوط به آن در لگن ایجاد می‌شود.
مراحل یائسگییائسگی به سه مرحله اصلی تقسیم می‌شود:
قبل از یائسگی یا پیش‌یائسگی یائسگی و پس از یائسگیدر طی این مدت، تخمدان‌ها شروع به آتروفی یا تحلیل‌رفتن می‌کنند که باعث کاهش تولید هورمون‌هایی می‌شود که چرخه قاعدگی را تحریک می‌کنند. با افزایش سن زنان، تعداد تخمک‌ها در تخمدان به‌طور طبیعی کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه، باروری کاهش می‌یابد. انتقال از دوران پیش از یائسگی به یائسگی به پس از یائسگی معمولاً ۷ سال یا بیشتر طول می‌کشد.
عقب انداختن سن یائسگیبسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که می‌توان سن یائسگی را با استفاده از هورمون‌تراپی و نیز استفاده از برخی قرص‌های هورمونی تا حد امکان به تعویق انداخت. بعضی از پزشکان این کار را حتی تا ۶۰ سالگی انجام می‌دهند تا جایی که به یکباره روند قاعدگی در فرد متوقف شود. همه این عملیات به این منظور صورت می‌گیرد که بدن فرد مدت زمانی بیشتری از فواید هورمون ارزشمندی همچون استروژن بهره ببرد. البته هورمون‌درمانی برای افرادی که مصرف‌کننده سیگار و الکل هستند و یا افرادی که مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، ام اس، فشارخون بالا و… هستند اصلا توصیه نمی‌شود.
تشخیص یائسگیپزشک برای تشخیص ورود زن به دوران یائسگی یک آزمایش خون تجویز می‌کند که سطح برخی از هورمون‌ها را در خون اندازه‌گیری کند؛ این هورمون‌ها معمولاً FSH و نوعی استروژن به نام استرادیول هستند. به طور مداوم افزایش سطح FSH خون از ۳۰ میلی‌لیتر یا بالاتر، همراه با قطع قاعدگی برای یک سال متوالی، معمولاً تأیید یائسگی است. آزمایش بزاق و ادرار بدون نسخه (OTC) نیز در دسترس هستند، اما غیرقابل اعتماد و پرهزینه هستند. آزمایش خون اضافی که معمولاً برای تأیید یائسگی استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:
آزمایش عملکرد تیروئید مشخصات چربی خون آزمایش عملکرد کبد آزمایش عملکرد کلیه تستوسترون، پروژسترون، پرولاکتین، استرادیولدر دوران یائسگی، سطح FSH و استروژن روزانه دچار نوسان می‌شود، بنابراین بیشتر پزشکان این وضعیت را براساس علائم، سابقه پزشکی و اطلاعات قاعدگی تشخیص می‌دهند. توصیه می‌کنیم که اگر علائم یائسگی را در خود می‌بینید، هر چه سریع‌تر به یکی از متخصصین زنان شهرتان، مراجعه کنید. مثلا اگر ساکن شهرهای جنوبی ایران هستید، نه تنها در شهر خودتان بلکه دکتر زنان بندرعباس هم گزینه خوبی برای مراجعه و پیگیری وضعیتتان است.
برای رفع مشکلاتی مانند عفونت‌های زنان، مراقبت‌های نوزاد یا مشاوره باروری، باید به دکتر زنان بندرعباس مراجعه کنید. بهترین متخصص زنان و زایمان بندرعباس، در زمینه درمان ناباروری، مشاوره جنسی، بیماری‌های زنان، زایمان، پیشگیری از بارداری، سزارین، مشکلات قائدگی و تخمدان تخصص کافی دارد.
درمان یائسگیبا شروع یائسگی و علائم آن، بدن تولید استروژن را کاهش می‌دهد. هورمون تراپی روشی است که این استروژن از دست‌رفته را دوباره به بدن برمی‌گرداند تا علائمی چون گرگرفتگی یا احساس ناراحتی در واژن را تسکین دهد. در هورمون‌درمانی برای افرادی که رحم خود را خارج نکرده‌اند، معمولا پروژسترون هم به همراه استروژن وارد بدن آن‌ها می‌شود. این روش درمانی به دو روش صورت می‌گیرد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
هورمون درمانی سیستمیک استروژن :در این روش دوز استروژن بالاتری وارد بدن بیمار می‌شود. هورمون‌ها از طریق قرص، برچسب‌های پوستی، حلقه، ژل، کرم یا اسپری وارد بدن بیمار می‌شوند. هورمون درمانی واژینال استروژن: در این روش دوز هورمون پایین‌تر است و به صورت مستقیم وارد واژن می‌شود. این روش بیشتر برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فقط به دنبال تسکین علائم واژینال و ادراری یائسگی هستند.هورمون‌تراپی هم مانند سایر روش‌های درمان شیمیایی، خالی از عوارض نیست. ژنتیک، دوز مصرف و نوع هورمون‌تراپی مواردی هستند که باید به صورت منظم ارزیابی شوند تا بیمار دچار عوارض نشود. شما با مشورت دکتر زنان می‌توانید از این شیوه درمانی و دیگر موارد مربوط به یائسگی اطلاعات کامل به دست بیاورید. متخصص زنان مشکلات مربوط به اندام‌های تناسلی زنانه را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. این فرد با تمام جنبه‌های سلامت جنسی مانند مراقبت‌های پیشگیرانه، غربالگری سرطان و معاینات فیزیکی سروکار دارد. متخصصان زنان شرایطی را که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می‌گذارد، تشخیص می‌دهند و درمان می‌کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟توصیه می‌کنیم که از همان روزهای اولی که نشانه‌های یائسگی را در خود می‌بینید، به دکتر زنان مراجعه کنید و تحت نظر باشید. پزشک متخصص، با توصیه‌هایی در رابطه با تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و مکمل‌های مخصوص و ثبت و پیگیری روند تغییرات بدن شما، کمک می‌کند که در نهایت سلامت، وارد این دوره از زندگی خود شوید. به همین‌ترتیب، شما بهترین جواب را در برابر این سوال که یائسگی چیست و علت یائسگی چیست را از پزشک، دریافت می‌کنید. در عین حال، سلامت روان، سلامت قلب و کیفیت زندگی شما، حفظ خواهد شد.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد.
برگرفته از مجله دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/what-is-menopaus/)